Na lang onderhandelen is er eindelijk een deal tussen Israël en Hamas. Die deal moet zondag ingaan, als de partijen zich er daadwerkelijk aan houden. GroenLinks-PvdA buitenlandwoordvoerder Kati Piri reageert opgelucht op de deal en wijst daarvoor ook naar de rol van Trump. 'De druk op beide partijen heeft tot dit bestand geleid.'

Luister ook | 'Elon Musk heeft een commercieel belang bij een zwak Europa'

Piri wijst ook naar de positie waar president Biden zich in begeeft. 'Laten we eerlijk zijn. Biden had niets meer kunnen doen zonder de steun van Trump. Dus dit moest gezamenlijk gebeuren.'

Ook vanuit Europa klinken opgeluchte geluiden. Al wordt vandaag vooral de druk op Israël opgevoerd om zich aan het akkoord te houden, nu blijkt dat Israël de stemming over de deal heeft uitgesteld. Europaverslaggever Geert Jan Hahn maakt een rondje langs de Europese velden. Ook over de laatste ontwikkelingen rond Oekraïne.

Lees ook | Israël en Hamas akkoord over staakt-het-vuren in Gaza: tientallen gijzelaars komen vrij

NAVO-norm

Zeg je Oekraïne dan zeg je ook NAVO. Trump roept op om vijf procent van het BBP aan defensie te besteden. Kati Piri vindt dat er ook meer geld naar defensie moet, maar is het niet eens met Trump. 'Meer geld naar defensie is nodig. Maar je krijgt het niet makkelijk uitgegeven.' Als gevolg daarvan geeft minister van Defensie Brekelmans nu geld aan Israël om daar wapens in te kopen. Daar is Piri geen voorstander van. 'Daar heb ik moreel bezwaar tegen. Geef het geld bijvoorbeeld aan Oekraïne voor hun dronefabrieken. Je kunt ook geld leveren. Maar meer investeren in defensie is nodig omdat we minder op de Amerikanen kunnen vertrouwen.'

Politieke spanningen in Israël

Dat Israël vooralsnog weigert om over een staakt-het-vuren te stemmen heeft volgend Jan van Benthem, buitenlandcommentator bij het Nederlands Dagblad, vooral te maken met de binnenlandse politieke spanningen. De ministers Ben Gvir en Smotrich overwegen zelfs uit de regering te stappen, ook al heeft Netanyahu hun steun niet per se nodig. Ook Van Benthem wijst dat deze deal er alleen kon komen door de samenwerking tussen Trump en Biden.

Luister ook | #277 Brandende kwesties

Elon Musk niet in het Witte Huis | Postma in Amerika

Elon Musk krijgt een kantoortje bij het Witte Huis, maar niet in het Witte Huis. Al eerder beschreef Maggie Haberman van de New York Times dat er spanningen ontstaan tussen Trump en Musk. Steve Bannon heeft ondertussen zelfs de oorlog aan Musk verklaard. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als een overeenkomst tussen Israël en Hamas werkelijk leidt tot een houdbaar staakt-het-vuren en de uitwisseling van gijzelaars tegen Palestijnse gevangenen, is dat het gevolg van een politieke primeur. De Midden-Oosten-onderhandelaars van Joe Biden en Donald Trump sloegen gezamenlijk de leiders van Israël en Hamas met de koppen tegen elkaar, en die begrepen dat ze de vertrekkende en komende president niet tegen elkaar konden uitspelen.

‘Als de gijzelaars niet vrij zijn voor mijn inauguratie, breekt de hel uit’, had Trump gezegd. Wat hij daarmee precies bedoelde was niet duidelijk, maar Bibi Netanyahu zag het vermoedelijk als een steuntje in de rug, misschien wel als een carte blanche om de strijd tegen Hamas nog verder op te voeren. Hij moet verbijsterd zijn geweest toen hij Steve Witkoff, Trumps Midden-Oosten-onderhandelaar ontving, die in plaats van met een steunbetuiging met een donderspeech kwam.

Het was, zeiden medewerkers, een ‘gespannen’ gesprek, en het kwam erop neer dat Bibi het nieuwste voorstel voor een wapenstilstand simpelweg móest aanvaarden. Tekenen bij het kruisje, was Witkoffs boodschap. Bidens onderhandelaar Brett McGurk, zette samen met Witkoff Hamas onder druk, met de boodschap dat verdere uitvluchten zinloos waren. Na de nederlaag van Hezbollah en Iran, en de vlucht van de Syrische leider Assad, was Hamas immers volledig geïsoleerd.

In Qatar kwamen de zwaargewichten bijeen: Witkoff, McGurk, Mossad-chef David Barnea, Ronen Bar, baas van de Israëlische veiligheidsdienst en een Egyptische toponderhandelaar. Biden overlegde telefonisch met Netanyahu, de emir van Qatar, al-Thani, en president al-Sissi van Egypte.

Het nieuwe voorstel voor een wapenstilstand is helemaal niet nieuw, het is al acht maanden geleden door Biden op tafel gelegd en sindsdien steeds gerecycled. In fases worden gijzelaars geruild tegen Palestijnse gevangenen en trekken Israëlische troepen weg uit Gaza. Wie nou precies geruild wordt tegen wie, en hoeveel militaire controle toch nog houdt zijn steeds de struikelblokken geweest, ten koste van duizenden doden en ten koste van de gijzelaars. Als het allemaal lukt, is het de verdienste van de kemphanen Biden en Trump, die voor één keer kozen voor de Verenigde Krachten van Amerika. Hadden ze ook voor Oekraïne moeten doen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Elon Musk bemoeit zich steeds meer met Europese politieke aangelegenheden. Zo steunt hij (extreem)rechtse partijen in het VK en Duitsland en wil hij een deal sluiten met Italië voor het Starlink-systeem. Volgens VVD-Europarlementariër Bart Groothuis denkt Musk belang te hebben bij een verzwakt Europa. 'Het zijn allemaal nationalistische partijen die hij steunt, om zijn bedrijven er beter uit te laten komen.'

Luister ook | 'Meer betalen voor wapens aan Oekraïne is bespreekbaar'

Groothuis verhuist daarmee ook naar aankomend president Trump. 'Het belang van Musk komt overeen met dat van Trump.' Daar zit voor Groothuis ook het bezwaar tegen de invloed van Elon Musk. 'Vanaf 20 januari is hij onderdeel van de Trump-administratie.'

Europaverslaggever Geert Jan Hahn wijst erop dat Starlink op dit moment meer kan dan het Europese alternatief Iris2. Bart Groothuis vindt Starlink an sich ook geen probleem, maar wijst naar de gevoeligheid als Musk en eventueel Trump mee kunnen lezen. Volgens Groothuis ondermijnt Italië Iris2.

Luister ook | Duitsland in verkiezingsstand

Jetzt geht's los in Duitsland

De verkiezingscampagne in Duitsland is losgebarsten. Op 23 februari mogen de Duitsers stemmen. Vrijwel zeker is dat Friedrich Merz de nieuwe bondskanselier wordt, omdat zijn CDU/CSU ruim aan kop gaat in de peilingen. Voor de huidige bondskanselier, Olaf Scholz, dreigt een grote nederlaag na zijn mislukte 'stoplichtcoalitie'. De extreemrechtse AfD staat stabiel op plek twee. Die partij scoort vooral goed in de voormalige DDR. 'Maar de Brandmauer, zoals ze dat in Duitsland noemen, het cordon sanitair, blijft gehandhaafd, denkt Duitslandexpert en historicus René Cuperus van Instituut Clingendael.

Luister ook | Amerika Podcast

Canada kleur blauw in de VS | Postma in Amerika

Donald Trump wil Canada als 51e staat van de Verenigde Staten. Maar Politico heeft uitgerekend dat het vooral een Democratische staat wordt met maar liefst 47 kiesmannen. 'Trump moet dus twee keer nadenken of hij dit echt wel wil', aldus Amerika-correspondent Jan Postma.

See omnystudio.com/listener for privacy information.